«فلسفه برای کودکان» و کنترل پرخاشگری

author

  • مهرنوش هدایتی دکترای تخصصی مشاوره، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
Abstract:

پرخاشگری، درمیان واکنش‌های هیجانی، به‌دلیل پیامدهای فردی و اجتماعی‌اش توجه بسیاری از روان‌شناسان و جامعه‌شناسان را به خود جلب کرده است. علی‌رغم بروز برخی رفتارهای پرخاشگرانه در سال‌های اولیة تولد، کودک درطی فرایند رشد خود فرصت‌هایی برای یادگیری مهارت‌های نظارت بر هیجان و رفتار را خواهد داشت، که منجر به کنترل مناسب خشم و پرخاشگری می‌شود. بااین‌حال، بعضی از کودکان در کسب این مهارت‌ها موفق نیستند، در‌نتیجه سطوحی از پرخاشگری را در روابط میان‌فردی بروز می‌‌دهند. در کنار خانواده، مدرسه مهم‌ترین نهاد برای پرورش مهارت‌های اجتماعی کودک است. تحقیقات، دربارۀ علل پرخاشگری در کودکان، نشان داده است که ناکامی در خود‌ابرازگری، قرارگرفتن در موقعیت‌هایی که کودک دچار دوگانگی و تضاد درونی می‌شود، و فقدان کفایت در قوة استدلال می‌تواند از مهم‌ترین آن‌ها باشند. بنابراین ایجاد فضایی دوستانه و تفکربرانگیز، که در آن گوش‌دادن به سخن کودکان ارزش محسوب می‌شود و منجر به ارتقای قدرت استدلال و داوری کودک می‌شود، می‌تواند در پیشگیری از پرخاشگری بسیار کارساز باشد. مبدعان برنامة «فلسفه برای کودکان» بر این باورند که پرورش قدرت تمییز، داوری، و استدلال‌ورزی، که مبتنی بر تفکر منطقی است، باید از دوران کودکی و با شروع زندگی اجتماعی کودک آغاز شود. بدین‌ترتیب، برنامة فلسفه برای کودکان در تلاش است با ایجاد فضایی موسوم به «حلقۀ کندوکاو» فرصت تقویت قدرت استدلال و داوری را برای کودکان فراهم سازد. می‌توان انتظار داشت که هم‌زمان با تقویت تفکر استدلالی و منطقی کودک از طریق گفت‌وگوهای جمعی، بتوان پرخاشگری را در آنان مهار کرد. نتایج تحقیقات متعددی تأثیرات مثبت این برنامه بر کنترل رفتارهای پرخاشگرانه را در کودکان نشان داده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

فلسفه برای کودکان؛ گامی به‌سوی پیوند فلسفه با جامعه

انسان تنها موجودی است که داعیۀ اندیشه و اندیشمندی دارد و به مدد همین امکان، فرصت آموزش و یادگیری در بعد فردی و اجتماعی برایش فراهم می‌شود. یکی از عرصه‌هایی که به‌طور جدی در اعتلای تفکر انسانی موثر واقع‌گشته، فلسفه و تفکر فلسفی است؛ زیرا فلسفه، دانشِ پرسش است و پرسش رگ ِ حیات عقلانی بشر. اگرچه حضور فلسفه در زندگی انسان، چیز تازه‌ای نیست، اما آنچه امروزه اهمیت ویژه‌ای یافته و به‌عنوان یک امکان جدید...

full text

آیا فلسفه برای کودکان به نسبی‌گرایی می‌انجامد؟

در این مقاله در ابتدا رویکردهای نسبی‏گرایی، شکاکیت، و جزم‏گرایی با استفاده از تمثیل «فیل در تاریکی» تبیین شده و سپس رویکرد چهارمی با عنوان «واقع‏گرایی حداقلی» مطرح شده است. مؤلف بر این عقیده است که نیچه علی‌رغم رد حقیقت در آثار ابتدایی خود، نهایتاً در شش اثر پایانی خود به «واقع‏گرایی حداقلی» رسید. در ادامه سعی شده است این رویکرد، ضمن دو مبحث «تاریخ جهان حقیقی» و «منظرگرایی»، با استفاده از آثار ن...

full text

فلسفه برای کودکان ، رشد تفکر سنجش گرانه

این نوشتار برآن است تا رویکردی نوین در امر تعلیم و تربیت و مسائل مرتبط با آن را مورد بررسی قرار دهد . علی الخصوص آموزش تفکر سنجشگرانه به کودکان و نوجوانان که در گستره ی تعلیمات فلسفه برای کودکان قرار میگیرد. یکی از مباحث مهم در دنیای اندیشه ، ارتقاء سطح فکری آدمی است بنحوی که بتواند امور را به درستی تمیز دهد و درباره پدیده های پیرامونش به تفکر و اندیشه بنشیند و قادر باشد مسائل را تجزیه و تحلیل ...

full text

فلسفة ویتگنشتاین و برنامة فلسفه برای کودکان (P4C)

در این نوشتار سعی بر این بوده تا به مؤلفه‌هایی از اندیشة ویتگنشتاین دوم که جایگاه نظری موجهی در برنامة فلسفه برای کودکان دارد پرداخته شود. چهار مؤلفة مهم در این پژوهش «زبان»، «دیدن و توصیف»، «بازی‌های زبانی»، و «معنا» است. نگرش پراگماتیستی ویتگنشتاین دوم به این مقوله‌ها را می‌توان در ساختار و شاکله‌بندی برنامه‌ای کاربردی در عرصة تعلیم و تربیت واکاوی کرد. متیو لیپمن و همکارانش با طرح برنامه‌ای ک...

full text

پیشنهاد چارچوبی برای ارزشیابی برنامه درسی فلسفه برای کودکان

این مقاله چند پرسش اساسی را درباره وضعیت ارزشیابی در برنامه درسی آموزش فلسفه برای کودکان مطرح ساخت و از طریق پاسخ‌گویی به آن‌ها در تلاش بود تا چارچوبی برای ارزشیابی در این برنامه درسی فراهم سازد. .برای پاسخ‌‌گویی به سؤالات از روش دیالکتیک با خود و سپس روش توصیفی- تحلیلی استفاده شد. در نهایت 7 عنصر برای ارزشیابی از درون‌داد؛ شامل دانش‌آموزان، معلمان، محتوا، کلاس درس و مدرسه، والدین، سازمان آموزش...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 2  issue 3

pages  109- 134

publication date 2012-09-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023